Op 26 april aanstaande zal er weer een projectdag plaatsvinden in de buurt Jeruzalem in Watergraafsmeer. We zoeken nog vrijwilligers uit de buurt om daarna de opgeknapte tuintjes duurzaam op te knappen.
Van de vorige projectdag in deze buurt schreef journalist Jan Vos de volgende reportage:
Sociaal tuinieren in … Jeruzalem!
Die duplexwoningen roepen met hun witgepleisterde gevels en platte daken inderdaad herinneringen op aan beelden van woonwijken in Israëls roemruchte hoofdstad ‘Jeroesjalajem’. Vanwege die gelijkenis kreeg de buurt in Amsterdam-Oost, op een (krachtige) steenworp afstand van het Amstel Station, dan ook ooit haar naam Jeruzalem. Dat was direct na de bouw, begin jaren-vijftig van de vorige eeuw.
De buurt maakt deel uit van Tuindorp Frankendael in de Watergraafsmeer. En kreeg in 2010, vanwege de opmerkelijke stedebouwkundige en architectonische eigenschappen de status van Rijksmonument. Eervol, dat wel. Maar het neemt niet weg dat veel van de woningen in de wijk piepklein en erg gehorig zijn. Eigenlijk niet meer van deze tijd, zeggen veel bewoners.
Plannen voor vernieuwing
De nauw betrokken woningcorporaties Rochdale en De Key ontwikkelden in 2010 samen met Stadsdeel Oost en de rijksdienst RACM voor Jeruzalem een eerste groot renovatieplan. Deels neerkomend op sloop, deels renovatie, deels nieuwbouw. De financiële crisis schoof die ambitie echter voorlopig op de lange baan. Dat is nu anders. Niet alleen de stedebouwkundigen en aannemers zijn druk in de weer. Ook vrijwilligers trekken graag de wijk in om de veelal oudere bewoners te helpen.
Zo belandde het groenproject ‘Sociaal tuinieren in Jeruzalem’ op de agenda van Present. Eerder al waren er succesvolle projecten met soortgelijke codenamen in Betondorp en Noord. Ook de Nederlandse Tuinenstichting waarmee Present nauw samenwerkt, speelde in ‘Jeruzalem’ een cruciale rol.
Sociaal tuinierproject
Present-coördinator Carlo de Waal en Suzanne Kooij van de Tuinenstichting zorgden ervoor dat vrijwilligers van ING’s Afdeling Duurzaam, plus een aantal flexwerkers uit het vaste Presentbestand zich medio november meldden bij het wijkcentrum Willem Dreeshuis aan de Hugo de Vrieslaan. Daar werden ze bijgepraat over de doelstelling. Target was het opknappen van een vijftal tuinen. Tuinarchitect Suze, eveneens van de Tuinenstichting, ging mee om te aanwijzingen te geven voor wat gedaan moest en kon worden in de diverse tuinen.
‘Heel mooi was dat er verschillende partijen allerlei tuingroen hadden gedoneerd om die her en der in te planten,’ zegt Carlo. Zo bood kwekerij Het Nieuwe Veld een enorm aantal tuinplanten aan. Ook particulieren droegen planten aan. Zoals Dieuwke van Haaften, trotse bezitster van een prachttuin, stelde een hele lading planten beschikbaar voor dit sociale project.
Maryam
Maryam is een van de gelukkigen die toekeek hoe een viertal jonge vrijwilligers haar tuin onderhanden namen. Op advies van Suze zette één van hen de boszaag in een flinke boom die de lichtinval verstoorde. Het bleek een krachtpatser. Pas na een uur zaagwerk legde hij krakend het loodje. Daarna werd hij door twee anderen in handzame stukken gezaagd voor afvoer naar de groenafval. De tuin ondergaat een remake.
Maryams woning, hoe beknopt ook in oppervlak, is smaakvol ingericht. Ze heeft er veel tijd voor uitgetrokken om zich te nestelen in dit huis. Ze vertelt over haar roerige leven dat voorafging aan haar landing in dit Hollandse Jeruzalem. Haar wieg stond in New York; kind van een Amerikaanse vader en een Perzische moeder. Toen ze vier was vertrok haar moeder met haar weer naar Iran dat toen nog Perzië heette. Op haar achttiende ontvluchtte ze het land; haar moeder was vermoord door de nieuwe machthebbers. Ze reisde naar Duitsland, waar ze asiel aanvroeg. Later besloot ze van Canada haar nieuwe thuisland te maken. Maar eenmaal op Schiphol aangekomen, op doorreis, kreeg ze spijt en wilde toen alsnog in Nederland blijven. Dat was in 1986. Ze vroeg en kreeg hier asiel, later werd ze officieel Nederlandse. Aanvankelijk wonend in Diemen, nu dus in Jeruzalem…
Met de opknapbeurt van haar achtertuin is ze – hoe dan ook – happy. Net als de andere vier tuinliefhebbers die geen kans meer zagen zelf hun groene wereldje groen te houden. Applaus voor de dappere jonge mensen van ING en ‘onze’ flexwerkers. Hebben ze opnieuw een positieve bijdrage geleverd aan de Amsterdamse samenleving!